Zie de maan schijnt door de bomen

Maandag 26 November
De afgelopen week was relatief rustig na de hectiek van het weekend er voor. Voor het eerst in mijn loopbaan bewust een levend kind opgeofferd voor de kansen van de moeder ( zie 20 November): voorkomen van recidief stuipen met kans op ernstig hersenletsel bij een dreigende ontsporing van de stolling ( bloedplaatjes 80). Het was haar 5de zwangerschap. Ze had nog maar 2 levende kinderen en wilde nu aanvankelijk geen afbreking. Bij enig doorvragen bleek ze in een vorige zwangerschap aan het eind ook al “flauw gevallen” te zijn. Dat zouden dus ook al stuipen geweest kunnen zijn. Onder de staf was er unanieme steun voor de beslissing tot afbreken. Heel voorzichtig de baring op gang gebracht met misoprostol, kind uiteindelijk levenloos geboren. Was sterk ondervoed, 1100 gram bij waarschijnlijk 30-31 weken zwangerschapsduur (echo). Veel verdriet na afloop bij de patiënte. Zo’n reactie zie je eigenlijk nooit bij babysterfte hier. Bloeddruk na de bevalling bleef hoog, ondanks medicatie. Controleafspraak voor over 6 weken. Anticonceptie advies. Ben benieuwd of ze zal komen.
Er is veel tijd voor onderwijs en we pakken de vacuumextractie maar eens bij de kop. De vroedman/vrouwen doen dat hier zelfstandig zonder overleg met de achterwacht en we denken dat het misschien in de uitvoering en indicatiestelling nog wat beter kan. Ik heb een mooie dvd voor op mijn laptop en het fantoom kan ook op goede aandacht rekenen.
Onder de mij voorgaande Australische gynaecologen en vroedvrouwen is er deze zomer over de mail een principiële discussie geweest over hoe om te gaan met prematuur geboren kinderen. Op een enkele uitzondering na was de tendens in de reacties toch wel: we moeten proberen te laten zien dat prematuur geboren worden voor een kind geen doodvonnis hoeft te zijn. Het heeft er in geresulteerd dat diverse Australische vroedvrouwen bijvoorbeeld er persoonlijk voor gingen zorgen dat prematuren 3-uurlijks sondevoeding kregen uit door henzelf betaalde formula-voeding. Los van hygiene-besef dat vereist is voor dat soort methodes, vergen die ook een ontwikkeld tijdsbesef en natuurlijk , voor hier al helemaal , veel geld om dat gedurende langere tijd vol te kunnen houden. In het stafkantoor had een van de Australische vroedvrouwen ter ondersteuning van het idee een artikel uit een damesblad opgehangen over de eerste Australische baby van onder de 24 weken die in leven was gebleven, veel foto’s met Australisch moedergeluk. Tendens: geef prematuren een kans. Geen enkele kritische opmerking over de kosten en de risico’s van de behandeling in dat opgehangen artikel. De kosten van deze behandeling van 1 kind minstens 150.000 $ tot aan ontslag naar huis, kon je zo uitrekenen. Voor mijn gevoel is het eigenlijk beledigend zoiets op te hangen in zo’n arm land. Vorige week een 2-ling zwangerschap ingeleid: zeker bijna 38 weken, duidelijke groeiachterstand en erg hoge bloeddruk. De moeder was een onderwijzeres met een baan , echtgenoot ook een baan. Twee kleine ( 2000 en 1850 gram), maar op zich goede kinderen. Zij wilde bijvoeding gaan geven met de fles. Ze had familie die er wel ervaring mee had. “Nou laat die dan maar eens een fles klaarmaken en laat maar zien wat je van plan bent te geven ”. Klonterig waterig vocht met ?boter? in een oude fles en een busje formulapoeder van 250 gram. Na instructie zijn ze naar huis gegaan. Je houdt je hart vast, zelfs in zo’n relatief goed ontwikkeld en sociaal-economisch relatief sterk milieu gaat flesvoeding natuurlijk niet goed. En prematuren groot krijgen met intact blijven van de borstvoeding is bijna onmogelijk. Positief is dat ik hier in Mota nog nergens reclames voor flesvoeding heb gezien gelukkig, borstvoeding is de vanzelfsprekende norm.
Het bloedbankprobleem komt van de week ook weer ter sprake. De GM heeft naar zijn zeggen zich bij de Regioal Health Authority hard voor gemaakt voor een mini-bloodbank. Koelkast met elke maand een aantal zakken van de meest courante bloedgroepen erin. Principe: bloed nodig? Prima, maar dan eerst je familie een zak laten doneren, elke bloedgroep is goed. E. is heel formeel: dit soort mini- bloedbanken mag in Mota niet georganiseerd worden. Het door mij voorgestelde alternatief: een papieren lijst van donoren zou ook afgeschoten zijn door de RHA. Geen onderbouwing van hun beslissing. Wonderbaarlijk snel antwoord, dat dan weer wel. Van de week ook weer de patiente terug gezien ( zie 10 november) die we met bloedtransfusies en een curettage in het holst van de nacht er doorheen gesleept hadden. Zwangerschapsreactie bleek negatief geworden nu, dus misschien loopt het toch goed voor haar af. Ze was alleen nog niet bij de family planning langs geweest voor de prikpil. Maar ze kon duidelijk uitleggen welk risico ze liep als het ontaarde zwangerschapsweefsel toch weer de kop op zou steken. Dus die blijft wel komen voor controle denk ik. Vrijdagavond in de Wubbit weer beu yai neu tu gegeten: of wel Bajonett volgens de vertaling op de kaart. Begin aan de enzjera te wennen, vind het nog steeds niet echt lekker. Weggebeld uit het restaurant: “Eén dag vastzittende placenta na thuisbevalling”. Onder narcose verwijderd in een orgie van geluid op de OK, want de pas gerepareerde manometer van de O2-cylinder lekt weer en niet zo’n beetje ook. Hij geeft een snerpende fluittoon, waar je oren van tuiten. Lekker voor de patiënte om zo in slaap gemaakt te worden. De ingreep verloopt uberhaupt stressvol, want er is veel bloedverlies. Na afloop als alles droog en weer stil geworden is, samen met de nurse-anesthesist uit de diverse andere manometers éen nieuwe niet-lekkende proberen samen te stellen. Ik geef het op na 2 uur proberen. Het zou me niet verbazen als de kwaliteit van de fabrikant, alle manometers zijn “made in India “, met het steeds maar weer terugkerende probleem te maken heeft. Het hoofd van de OK vertelt tussen het sleutelen door dat het probleem al vanaf tenminste begin augustus speelt. Toen kwamen ze gaande een SC onder algehele anesthesie opeens zonder O2 te zitten. O2 sneller weggelekt dan ze verwacht hadden. De nurse-anesthesist is pas per 1 september gekomen en zegt sindsdien voortdurend bij het management op nieuwe ipv gerepareerde manometers te hebben aangedrongen. Resultaat is dat we per direct weer iedere SC en uterusruptuur moeten door verwijzen naar BD. Want Jannie neemt dan wel spinaalvloeistof mee morgen/zaterdag, maar als het prikken niet lukt ( en dat kan altijd) heb je geen plan B in de vorm van algehele anesthesie.
Op zaterdagochtend goed nieuws. De nurse-anesthesist en het hoofd van de OK zijn nog even doorgegaan met sleutelen en zijn er zo waar in geslaagd één nieuwe niet-lekkende manometer samen te stellen. Gelet op de gebeurtenissen van de afgelopen tijd lijkt me dat eigenlijk niet voldoende, voor je het weet lekt die toch weer. Ik zal na het weekend de general manager vragen een nieuwe manometer aan te schaffen. Zaterdagmiddag arriveert Jannie met alle meegebrachte verrassingen uit Nederland ( alles is ongeschonden door de douane gekomen) , waarvoor bij deze nogmaals hartelijke dank. We kunnen weer vooruit. Maar eigenlijk is het toch een schande dat zoiets simpels en onontbeerlijks als bijvoorbeeld spinaalvloeistof, kost weinig, nu al 3 maanden in bestelling is. Zondag 2 x koffieceremonie, waarvan de tweede door de Farengi,expats, wordt verzorgd. Jannie heeft allerlei lekkers uit Nederland meegebracht. Wat marsepein, gevulde speculaas, brownies en gewone speculaasjes. Blijken we geen rekening te hebben gehouden met het feit dat er in E. gedurende 240 van de 365 dagen gevast wordt en in deze Adventstijd zelfs elke dag! Tijdens het vasten mogen er geen dierlijke produkten worden genuttigd. We lossen het probleem maar op door te stellen dat die in deze zoete lekkernijen natuurlijk niet aanwezig zijn en dan zijn de schalen in no time leeg.