De markt van Mota

Maandag 29 October 2012
Vandaag al weer een dag waarop er niet wordt gewerkt. Reden: political meeting in het dorp en waar iedereen verplicht aanwezig moet zijn. De bijeenkomst duurt 2 dagen. Ik kan het niet goed inschatten, maar het ruikt niet erg democratisch. Zo maar 2 produktiedagen minder en afgelopen Vrijdag ook al feest. Maar niemand die daar erg mee zit. Vandaag dus alleen emergencies, lekker tijd voor administratie en bijkomen, want het weekend was toch wel druk. Zaterdagochtend gaat nog wel. Via een omweg door het dorp gezellig naar de markt. Aan de rand van het dorp ruikt het fantastisch door de vele gele bloemen die daar bloeien. We passeren een opvallend groen omhaagd terrein. De eigenaar roept mij binnen om apentrots te laten zien wat hij allemaal verbouwt. Mais, tomaten, aardappelen,papaya’s, bananen, avocado’s en appels . Hij houdt zelfs bijen! Volgens Getaneh is hij een “model farmer” met zijn eigen waterput, het geheim van deze groene oase. De markt van Mota is fantastisch qua sfeer en grootte. Daar is die in Dordrecht echt kinderspel bij. Ik had mijn nieuwe boodschappenjongen Getaneh meegevraagd, want ik weet nog lang niet wat ik waar kan vinden. Dat is toch wel luxe. Net zoiets als de shopping-service bij Harrods, maar dan anders. Ik vertel Getaneh wat ik nodig heb, hij stapt erop af, doet de prijsonderhandelingen en draagt vervolgens het gekochte voor me mee naar huis te midden van het immense gekrioel, zodat ik mijn handen vrij heb om te fotograferen. De naar de markt gebrachte artikelen zijn landbouwprodukten in de breedste zin: groenten,fruit,bonen, kippen,eieren, brandhout. Het is een drukte van belang: filevorming ( zonder auto’s) door alle muildierkarren, vrouwen die als ezels lasten dragen ( zie je mannen niet doen). Naast de markt allemaal kleine winkeltjes vol huisraad , kleding en schoenen hoofdzakelijk van goedkope Chinese makelij. Nog even een stop in de Colorado juicebar voor een goed glas mangosap, brood gekocht en weer naar het ziekenhuisterrein, want ja altijd maar dienst. Zaterdagmiddag een vaginale stuitbevalling bij een eerstbarende. Dat blijft toch moeilijk inschatten hier wat de mechanische mogelijkheden zijn. Je hebt hier dan wel het voordeel dat hier niemand een SC eist in zo’n situatie, eerder bewust afwijst ( want een SC is duurder en beperkt de mogelijkheden later). De moederkoek blijft wat lang zitten. Eén forse nabloeding per week vind ik wel genoeg, dus vlot naar de OK . Wie schetst mijn verbazing als ik de patiënte daar lopend zie aankomen, met haar infuus in de hand. “Ja niet één van de rolstoelen doet het meer en ze hoeft niet op een trolley als ze zelf kan lopen”. Blijkbaar was ze het met deze keiharde opvatting zelf ook wel eens. Gelukkig een uneventful procedure. Sta thuis net weer in mijn keukentje: “Patiënte met verdenking gescheurde baarmoeder”. Ik had op weg naar huis in het donker wel iemand aan zien komen strompelen, maar dat leek meer op pijn bij lopen dan op een zwangere met problemen. Dat was dus de patiënte in kwestie geweest. Derde kind, eerste 2 in leven, dus thuis geprobeerd: “nee, niet langer dan 1 dag”. Op de Echo een niet te missen diagnose, maar een opvallend onpijnlijke buik. Bij open buik komt de geur je tegemoet: die ene dag klopt van geen kanten, dat ruik je zo. Later zal ze toegeven 3 dagen te hebben geprobeerd. Ik kan de scheur gelukkig goed overhechten. Ze heeft enorme mazzel gehad, pakt zo’n scheur en paar grotere bloedvaten mee dan haalt ze het ziekenhuis niet. De buik helemaal schoon gespoeld en patiënte ook preventief gesteriliseerd. Vermoeid mijn bed in. Zondag blijkt een uitgerekende zwangere van minder dan 1.50 meter weeën te hebben. Toch maar gewoon proberen, bijgestimuleerd en zo waar vaginaal bevallen. Terwijl ik daar mee bezig ben, komt er per ambulance vanuit een Health Centre een vrouw binnen met dood kind dat er op het hoofd na helemaal uithangt. “Breech, never try this at home”. Ze is dus eerst vanuit huis met het kind tussen de benen, naar het H.C. gelopen. Daar kregen ze het kind er ook niet uit. Vervolgens nog een rit van bijna een uur naar hier. Het is hier gelukkig zo gepiept, geen bloedverlies. Puntgaaf kind van 7 pond , dat is zelfs in Nederland veel voor een vaginale stuitbevalling. Twee uur later is ze weg, al weer terug naar huis. Vanochtend bij het opstaan geen water gebracht door Getaneh en in de ziekenhuiskiosk geen brood. De stroom in het dorp is uitgevallen en dan kan er geen water gepompt en niet gebakken worden. Thuis merk ik dat niet: de ziekenhuisgenerator camoufleert dat door ook mijn flat van stroom te voorzien. Met lege maag aan het werk. Bij Julie, de Australische vroedvrouw die in Bahar Dar zit, direct maar per SMS even wat cornflakes besteld. Heb ik tot eind november op dat eventuele probleem ook al geanticipeerd. Vanochtend bij de visite kan iedereen behalve de patiënte met de gerepareerde baarmoeder naar huis. Het kind van de vrouw met de nabloeding van 2,5 L doet het maar matig. Maar moeder zegt dat ze nu weer voldoende melk heeft gekregen sinds de koorts weg is en dat het goed zuigt. Ik geloof daar eigenlijk niets van , maar een alternatief heb ik ook niet. We hebben het kind toen de moeder van de koorts erg ziek was door de grootmoeder laten bijvoeden en als je zag hoe dubieus hygiënisch dat ging! Enfin, de moeder heeft een zeer groot bloedverlies overleefd en dat is het enige dat telt hier. En wie weet valt het met het kind toch nog wel mee. Mezelf maar eens verwennen vanavond : hutspot , zonder klapstuk dat wel. Maar een stuk ham uit blik erbij is ook niet gek.